Męskie Forum

Charlie

Produkcja testosteronu ulega zmniejszeniu wraz z wiekiem. Niedostatek testosteronu może być wynikiem choroby lub uszkodzenia podwzgórza, przysadki, lub jąder. Powstrzymane zostaje wówczas wydzielanie hormonów i produkcja testosteronu, co nosi nazwę hipogonadyzmu. W zależności od wieku, niedostateczna produkcja testosteronu może być przyczyną zaburzeń w rozwoju mięśni i kości, niedorozwoju genitaliów, oraz braku męskości.

Testosteron jest androgenicznym hormonem odpowiedzialnym w pierwszej kolejności za naturalny rozwój męskich narządów płciowych i układu rozrodczego, włączając penis, jądra, mosznę, prostatę oraz pęcherzyki nasienne. Sprzyja on rozwojowi drugorzędnych cech męskich takich jak: muskulatura, masa kości, rozłożenie tłuszczu, układ włosów, powiększenie jamy gardłowej, pogrubienie strun głosowych. Co więcej, normalny poziom testosteronu utrzymuje odpowiedni poziom energii, zdrowego samopoczucia, płodności, popędu seksualnego. Jądra zaczynają produkcję testosteronu po otrzymaniu złożonego ciągu sygnałów z mózgu. Łańcuch ten nosi nazwę osi podwzgórze-przysadka-gonady. Podwzgórze wydziela gonadotropinę – uwalniając hormon (GnRH) w regularnych odstępach do gruczołu przysadkowego, co zapoczątkowuje wydzielanie hormonu LH z przysadki. LH stymuluje komórki Leydiga znajdujące się w jądrach do produkcji testosteronu. W normalnych warunkach jądra produkują 4-7 miligramów testosteronu dziennie. Produkcja testosteronu wzrasta gwałtownie na początku okresu dojrzewania i spada równie szybko około 50 roku życia, osiągając 20%-50% szczytowej produkcji do 80 roku życia. Szacuje się, że około 8 milionów mężczyzn cierpi na niedostatek testosteronu, około 600 000 z nich poddaje się leczeniu.

Czym jest spowodowany niedostatek testosteronu?

Hipogonadyzm klasyfikuje się ze względu na przyczynę powstawania, wzdłuż osi podwzgórze-przysadka-gonady:

1. zaburzenia w jądrach (hipogonadyzm pierwszorzędny),
2. zaburzenia w przysadce (hipogonadyzm drugorzędny),
3. zaburzenia w podwzgórzu (hipogonadyzm trzeciorzędny).
Choroba, uszkodzenia, operacja, oraz efekty uboczne leków, wszystkie mogą być przyczynami hipogonadyzmu i niedostatku testosteronu. Hipogonadyzm może być wrodzony lub nabyty, w zależności od natury podłoża.

Przyczyny hipogonadyzmu wrodzonego obejmują:

* Anorchię (syndrom braku jądra; hipogonadyzm pierwszorzędny)
* Cryptorchidism (nie przejście jądra z jamy brzusznej do moszny; hipogonadyzm pierwszorzędny)
* Niedostatki hormonalne (np. niedostatek LH; hipogonadyzm drugorzędny lub trzeciorzędny)
* Syndrom Kallmana (niedostatek produkcji GnRh; hipogonadyzm trzeciorzędny)
* Syndrom Klinefeltera (niedorozwój jąder; hipogonadyzm pierwszorzędny)

Przyczyny hipogonadyzmu nabytego obejmują:

* Chemioterapię
* Uszkodzenie przysadki, podwzgórza lub jąder w wyniku operacji
* Zniekształcenie gruczołów
* Uszkodzenia głowy (mające wpływ na podwzgórze)
* Infekcje (np. zapalenie opon mózgowych, syfilis (kiła), świnka)
* Niedostateczna produkcja hormonu LH
* Radioterapia
* Uszkodzenia jąder
* Guzy (przysadki, podwzgórza lub jąder)

Objawy i symptomy

Objawy zależą od okresu wystąpienia choroby i trwania niedostatku hormonów. Wrodzony hipogonadyzm zazwyczaj charakteryzuje niedorozwój genitaliów, jądra nieosadzone w mosznie. Gdy hipogonadyzm rozwija się około okresu dojrzewania, może on prowadzić do ginekomastii (powiększenia piersi), rzadkich lub całkowitego braku owłosienia ciała i włosów łonowych, nierozwiniętego członka, jąder i mięśni. Dorośli mężczyźni mogą doświadczać zmniejszonego libido, zaburzeń erekcji, wątłości mięśni, utraty włosów, depresji, oraz innych zaburzeń nastrojów.

Powikłania

Niedostatek testosteronu wiąże się ze słabością mięśni i osteoporozą. W pewnym badaniu wykryto, że 68% mężczyzn z pierwszym i drugim stopniem hipogonadyzmu odczuwało słabość mięśni. Gęstość tkanki kostnej może także być silnie zredukowana przy hipogonadyzmie. 30% mężczyzn osteoporozą kręgosłupa, przez długi okres czasu cierpiało na niedostatek testosteronu, a 1/3 mężczyzn posiada anormalną gęstość tkanki kostnej, co zwiększa ryzyko uszkodzeń kości.

Jak można to leczyć?

Młodzieńcom z niskim poziomem testosteronu, których dojrzewanie opóźnia się, mogą być podawane małe dawki hormonu poprzez zastrzyki domięśniowe, w celu wywołania dojrzewania. Starsi mogą otrzymywać regularnie odpowiednio zwiększające się dawki, tak, aby dłużej utrzymywały się one w ciele, ponieważ wraz z wiekiem zmniejsza się ryzyko wpływania na naturalne wzory rozwojowe. Leczenie u dorosłych polega na wywoływaniu drugorzędnych cech płciowych, zwiększaniu energii, siły, nastroju, a także zapobieganiu pogarszaniu się stanu kości. Coraz częściej stosuje się aplikowanie testosteronu przez skórę u dorosłych mężczyzn, w formie małego plasterka naklejanego na ciało. Pozwala to na ustalenie i utrzymanie odpowiedniego poziomu surowicy, bez znaczących efektów ubocznych u 92% mężczyzn poddawanych kuracji. Plaster nosi się na mosznie, lub w innym miejscu, a testosteron jest uwalniany stopniowo, w regularnych odstępach czasu. Plastry Testoderm® (na mosznę) oraz Androderm® (na inne części ciała), nosi się 12-24 godzin podczas ćwiczeń, kąpieli czy wyczerpujących treningów. Plaster Androderm® nakleja się na podbrzusze, dolną część pleców, udo lub ramię. Najczęstsze efekty uboczne występujące przy tej terapii to miejscowe swędzenie, dyskomfort i podrażnienia w miejscu aplikacji. Niektórzy mężczyźni doświadczają wstrzymania oddawania moczu, wysypki, czy krótkotrwałej ginekomastii. Syndrom Kallmana u dorosłych mężczyzn może być leczony przy pomocy gonadotropiny, będącej w stanie zwalczyć Cryptorchidism i bezpłodność. Zastrzyk domięśniowy jest rzadziej stosowany, ponieważ niesie on ryzyko wystąpienia błędnego poziomu testosteronu. Wielu mężczyzn doświadcza wówczas wahania nastrojów, zmiennej energii i libido. Testosteron podawany doustnie przepisywany jest rzadko, ponieważ jest toksyczny i może o powodować guzy wątroby.